Sad girls as precursors of modernism
Maria Bartusówna, Irma Geisslová, Ľudmila Podjavorinská
DOI:
https://doi.org/10.13173/WS.70.1.020Schlagwörter:
modernism, Decadence, poetry, women’s writing, nineteenth centuryAbstract
The article, whose title makes an ironic reference to a contemporary Internet phenomenon, is a case study of the marginalization of women writers in the literary history of Slavic modernisms. Detailing the reception of Polish volume Poezje (1876) by Maria Bartusówna, Czech Immortelly (1879) by Irma Geisslová, and Slovak Z vesny života (1895) by Ľudmila Podjavorinská, I describe the mechanism of downplaying the precursory modernist poetry on account of the age and gender of its authors. Although the volumes, published well before the emergence of modernist movements in the respective literary fields, show all the characteristics of the later Decadence and Symbolism, they were labeled merely as outpourings of excessively sad girls. Instead of being recognized as decadent, they were discredited as naïve, immature, and pretentious. As a result, none of the poets has been acknowledged as a precursor of modernism, neither by the succeeding modernists themselves nor by literary historians.
Literaturhinweise
-a-. 1897. Z vesny života [review]. Světozor 6. 70.
Alderton, Zoe. 2018. Sad Girls: The internet and the performance of mood. In eadem, The aesthetics of self-harm: The visual rhetoric of online self-harm communities, 95–116. London: Routledge. DOI: 10.4324/9781315637853-3.
Aristides. 1890. Belletrie. Národní listy 3. 5.
Ballová, Jozefina. 1987. Chronológia autorkinho života a diela. In Podjavorinská, Ľudmila, Dielo, 576–589. Bratislava: Tatran.
Baluch, Jacek (ed.). 1983. Czescy symboliści, dekadenci, anarchiści przełomu XIX i XX wieku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
[Bartusówna], Marya. 1870. Trzy obrazy Sybiru. Jutrzenka 13. 100–102.
Bokníková, Andrea. 2001. Slovenské poetky 1895–1945 v mozaike interpretácií. In Jozef Mlacek (ed.), Studia Academica Slovaca: Prednášky XXXVII. letnej školy slovenského jazyka a kultúry, 390–403. Bratislava: Stimul.
Bokníková, Andrea. 2017. Potopené duše: Z tvorby slovenských poetiek v prvej polovici 20. storočia. Bratislava: Aspekt.
Borkowska, Grażyna. 1996. Pozytywiści i inni. Warszawa: PWN.
Borysten. 1876. Poezje [review]. Kronika rodzinna 7. 112.
Brodzka, Alina. 1965. Maria Bartusówna. In Kulczycka-Saloni, Janina & Markiewicz, Henryk & Żabicki, Zbigniew (eds.), Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku: Literatura polska w okresie realizmu i naturalizmu, 357–365. Warszawa: PWN.
Budrewicz, Tadeusz. 2005. “Nim na dziewczynę zawołają: żono! …”: Marii Bartusówny Myśli przedślubne. In Heska-Kwaśniewicz, Krystyna (ed.), Zapomniani pisarze, zapomniane książki dla małego i młodego czytelnika. Katowice: UŚ.
Chmielowski, Piotr. 1881. Zarys literatury polskiej ostatnich lat szesnastu, Wilno: Wydawnictwo E. Orzeszkowej.
Chmielowski, Piotr. 1886. Zarys literatury polskiej z ostatnich lat dwudziestu. Warszawa: A. W. Gruszecki.
Czajewski, Wiktor. 1885. Marya Bartusówna. Biesiada Literacka 49. 359.
Cz[erwieński], Bolesław. 1876. Poezje [review]. Tydzień Literacki, Artystyczny, Naukowy i Społeczny 10. 194.
Divoké koření [review]. 1881. Národní listy 234. 2.
Dražná, Helena. 2008. Irma Geisslová – předchůdkyně české dekadence? In Fedrová, Stanislava & Jedličková, Alice (eds.), Legendy a mýty české a slovenské literatury, 64–83. Praha: Ústav pro českou literaturu.
Echo Warszawskie. 1875. Przegląd Tygodniowy 50. 592–593.
Evans, Robert J. W. 2005. ‘The manuscripts’: The culture and politics of forgery in Central Europe. In Jenkins, Geraint K. (ed.), A rattleskull genius: The many faces of Iolo Morganwg, 51–68. Cardiff: University of Wales Press.
Forst, Vladimír (ed.). 1985. Lexikon české literatury: Osobnosti, díla, instituce. Praha: Academia.
Frýdecký, František. 1918. Mladé Slovensko: Literárni nástin let 1890–1914. Praha: F. Topič.
Gáfrik, Michal. 1965. Poézia Slovenskej moderny. Bratislava: Slovenská akadémia vied.
Gáfrik, Michal. 2001. Básnické dielo Ľudmily Podjavorinskej. In idem, Na pomedzí Moderny, 145–156. Bratislava: Slovenský spisovateľ.
Gáfrik, Michal. 1970. Básnické dielo Ľudmily Podjavorinskej. In Podjavorinská, Ľudmila, Preťatý život cez poly…, 201–212. Bratislava: Tatran.
Geisslová, Irma. 1978. Zraněný ptak: Výbor z díla 1874–1914. Hradec Králové: Kruh.
Gr[abowski], Zygmunt. 1885. W zapasach z nędzą. Tygodnik Mód i Powieści 43. 337–338.
Grudziński, Stanisław. 1876. Poezje [review]. Ruch Literacki 5. 84.
Hd. 1896. Z literatury. Národni listy 154. 4.
Holowka, Eileen M. 2018. Between artifice and emotion: The ‘sad girls’ of Instagram. In Bezio, Kristin M. S. & Yost, Kimberly (eds.), Leadership, popular culture and social change, 183–195. Cheltenham (UK) and Northampton (MA): Edward Elgar Publishing.
Holly, Karol. 2011. Ženská emancipácia: Diskurz slovenského národného hnutia na prelome 19. a 20. storočia. Bratislava: Prodama.
Hrdina, Martin (ed.). 2017. Šeřík a růže: Korespondence Irmy Geisslové a Sofie Podlipské
1883–1897. Praha: Academia.
Hučková, Dana. 2009. Slovenská moderna: Vymedzenie a charakteristika. In eadem, Hľadanie moderny: K problematike prózy Slovenskej moderny, 13–44. Bratislava: Ars Poetica.
Hučková, Dana. 2011. Dilemy a istoty Slovenskej moderny. In eadem (ed.), Slovenská moderna, 587–598. Bratislava: Kalligram.
Hučková, Dana. 2013. Z problematyki modernizmu w literaturze słowackiej. Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis 1. 7–21. DOI: 10.4467/20843933ST.13.001.2001.
Jurák, Ján. 2006. Teta Ľudmila: Život a tvorba Ľudmily Riznerovej-Podjavorinskej. Bošáca: KARUJ.
Kamusella, Tomasz. 2008. The politics of language and nationalisms in Central Europe during the nineteenth and twentieth centuries. London: Palgrave Macmillan. DOI: 10.1057/9780230583474.
Klátik, Zlatko. 1955. Ľudmila Podjavorinská a detská literatúra. Bratislava: Slovenský spisovateľ.
Kn. 1882. Literatura, bibliografia i krytyka. Gazeta Polska 225. 2.
K[onopnicka], M[aria]. 1885. Marya Bartusówna. Świt 81. 115–116.
K[orotyński], W[incenty]. 1885. Marya Bartusówna. Kronika Rodzinna 20. 625–627.
Koszczyc, Wacław. 1886. Maria Bartusówna. Ognisko Domowe 1886. 61–65.
Kovačka, Miloš. 1992/1993. Vansovej Dennica: Skica ku genéze. Literárny archiv 29/30. 230–236.
Krásnohorská, Eliška. 1880. Literatura a umění. Ženské listy 2. 23–24.
Krčméry, Štefan. 1976. Dejiny literatúry slovenskej. Vol. 2. Bratislava: Tatran.
Kurucová, Oľga. 1972. Žila pre národ: Literárne pásmo o živote a diele národnej umelkyne Ľudmily Podjavorinskej k 100. výročiu jej narodenia. Martin: Matica slovenská.
Kusý, Ivan & Šmatlák, Stanislav. 1975. Literatúra na rozhraní 19. a 20. storočia. Bratislava: Veda.
Maria Bartusówna. 1885. Przegląd Katolicki 44. 697.
Markiewicz, Henryk. 2004. Pozytywizm. Warszawa: PWN.
Mazak, Pavol & Gašparik, Mikulas & Petrus, Pavol & Pišut, Milan. 1984. Dejiny slovenskej literatúry. Vol. 2 (Novšia slovenská literatura, 1780–1918). Bratislava: SPN.
Mentor [Milkin, Tichomír]. 1896. Z vesny života [review]. Literárne Listy 3. 26–28.
Mikulski, Antoni J. 1908. Marya Bartus (poetka-nauczycielka): Sylwetka literacka. Kraków: Gebethner i Sp.
Mináriková, Marianna. 1996. Prvé slovenské poetky. Slovenské Pohľady 3. 6–12.
M[okrý], Otokar. 1881. Rozhledy v literatuře, umění a vědě. Kvety 11. 636.
Neruda, Jan. 1966. Literatura III. Praha: SNKLU.
Novák, Jan W. & Novák, Arne. 1910. Stručné dějiny literatury české. Olomouc: Promberger.
Odyniec, Antoni E. 1876. Korespondencja do Biblioteki Warszawskiej. Biblioteka Warszawska 1. 124–130.
Ondrejka, Josef. 1971. Ľudmila Podjavorinská. Bratislava: Slavín.
Płachecki, Marian. 2002. Dekadentyzm południa wieku: Rekonesans. In Adamczyk, Zdzisław J. (ed.), Studia Filologiczne Akademii Świętokrzyskiej, vol. 17, 27–46. Kielce: Akademia Świętokrzyska.
Pług, Adam. 1885. Marya Bartusówna. Kłosy 1060. 263.
Podjavorinská, Ľudmila. 1937. Potopené duše. Živena 12. 305–308.
Podjavorinská, Ľudmila. 1987. Vlastný životopis. In eadem, Dielo, 9–14. Bratislava: Tatran.
Prus, Bolesław. 1875. Kronika. Kurier Warszawski 268. 1–2.
Prus, Bolesław. 1876. Kronika. Kurier Warszawski 20. 1–3.
Pišút Milan. 1984. Dejiny slovenskej literatúry. Bratislava: Obzor.
Pynsent, Robert B. 1973. Julius Zeyer: The path to Decadence. The Hague: Mouton.
Pynsent, Robert B. 1980. Geisslová, Irma: Zraněný pták [review]. The Slavonic and East European Review 58. 118–119.
Rudinsky, Norma L. 1991. Incipient feminists: Women writers in the Slovak National Revival. Columbus (OH): Slavica.
S. 1880. Česká literatura. Květy 2. 246.
S[abowski], Władysław. 1875. Nieznajoma poetka. Ognisko Domowe 1875. 60–61.
Schamschula, Walter. 1996. Geschichte der tschechischen Literatur. Vol. 2. Köln: Böhlau.
Sienkiewicz, Henryk. 1876. Listy Litwosa z podróży: Szkice amerykańskie VII. Gazeta Polska 237. 1.
Silva Rerum. 1876. Kronika Rodzinna 2. 19–20.
Silvan V. [Schwab, Václav]. 1881. Divoké koření [review]. Literárni listy 12. 103.
[Sládek, Josef V.]. 1882. Divoké koření [review]. Lumír 27. 432.
Slavík, Ivan (ed.). 1971. Zpívající labutě: Zapomenutí básníci devadesátých let. Praha: Odeon.
Slavík, Ivan. 1978. Neznámá I. G. In Geisslová, Irma, Zraněný ptak: Výbor z díla 1874–1914, 161–179. Hradec Králové: Kruh.
Slavík, Ivan. 1995. Setkání a míjení v Moderní revue. In Urban, Otto M. & Merhaut, Luboš (eds.), Moderní revue 1894–1925, 161–166. Praha: Torst.
Socarides, Alexandra. 2012. Dickinson unbound: Paper, process, poetics. Oxford: Oxford University Press.
Starkel, Romuald. 1876. Poezje [review]. Szkice społeczne i literackie 12. 146–148.
Stodor, Adam. 1914. Marya Bartusówna: Szkic biograficzno-literacki. Lwów: Macierz Polska.
[Škultéty, Jozef]. 1896a. Z vesny života [review]. Slovenské pohľady 3. 192.
Šk[ultéty, Jozef]. 1896b. Z vesny života [review]. Slovenské pohľady 5. 319–320.
Szczęsna [Ilnicka, Maria]. 1885. Marya Bartusówna (Wspomnienie). Bluszcz 1885. 42–43.
Thelandersson, Fredrika. 2022. Social media sadness: Sad girl culture and radical ways of feeling bad. In eadem, 21st century media and female mental health, profitable vulnerability and sad girl culture, 157–209. London: Palgrave Macmillan. DOI: 10.1007/978-3-031-16756-0_5.
Tomkowski, Jan. 2002. Samobójcy i marzyciele: O zabijaniu poetów. Kielce: Akademia Świętokrzyska.
Tuszyńska, Kamila. 2009. Strategie niedoczytania: Maria Bartusówna. Napis 15. 159–173.
Václaviková, Margita. 1942. Tvorba Ľudmily Podjavorinskej. Bratislava: Čas.
Weber, Nora. 1997. Feminism, patriarchy, nationalism, and women in Fin-de-Siècle Slovakia. Nationalities Papers 1. 35–65.
Wiadomości miejscowe. 1876. Kurier Warszawski 7. 2.
Ý. 1879. Immortelly [review]. Světozor 51. 610.
Zawadzki, Bronisław. 1876. Poezje [review]. Biblioteka Warszawska 1. 496.
